امروزه ابزارآلات نقش پررنگ‌تری در زندگی روزمره انسان‌ها ایفا کرده و آگاهی از نکات ایمنی کار با ابزارآلات اعم از ابزار دستی و ابزار برقی و ماشینی با پیشرفت علم و فناوری اهمیت بیشتری یافته است؛ باید به این نکته توجه کرد که افزایش استفاده از ابزارآلات بدون رعایت نکات ایمنی، گاه صدمات جبران‌ناپذیری به اشخاص وارد می‌کند که تا آخر عمر با آن‌ها همراه است و گاه به مرگ افراد منجر می‌شود.
نکات ایمنی کار با ابزارآلات از مهم‌ترین مفاهیمی است که در جامعه امروز باید به آن پرداخت. زیرا تحول صنعتی که با مصرف‌گرایی افراد درهم آمیخته، در کنار به وجود آوردن هزاران فرصت شغلی برای انسان، به پیشرفت ابزارآلات در جهت بهبود کارآیی آن‌ها پرداخته که اگر ایمنی کار با آن‌ها رعایت نشود درصد صدمات جبران‌ناپذیر را به شدت افزایش می‌دهد؛ هرچند رعایت نکردن نکات ایمنی کار با ابزارآلات دستی قدیمی هم به دور از صدمه و خسارت نبوده اما قابل قیاس با امروزه نیست.
چه خطراتی در هنگام کار با ابزارآلات وجود دارد؟
رعایت نکردن نکات ایمنی کار با ابزارآلات و استفاده نادرست از هر ابزاری امکان صدمه دیدن افراد را بالا برده و در مواردی باعث آسیب رساندن به ابزارآلات می‌شود. با این اوصاف آگاهی به اصول ایمنی کار با ابزارآلات و استفاده از لوازم ایمنی و همچنین شناخت درست کارکرد ابزار و در نتیجه استفاده صحیح از ابزارآلات میتواند از رویدادهای تلخ و آسیب افراد و خراب شدن زودهنگام ابزارآلات جلوگیری کند.
قطع انگشتان به خاطر رعایت نکردن نکات ایمنی و عدم استفاده از دستکش، برق گرفتگی به علت نپوشیدن لباس کار و کفش کار، نابینایی ناشی از برخورد اشیاء تیز و ریز، بخارهای سمی، پاشیدن مواد مذاب یا شیمیایی و یا تابش نورهای مضر به علت عدم استفاده از عینک، ناشنوایی به علت عدم استفاده از گوش‌گیر، مشکلات ریوی به علت عدم استفاده از ماسک و… اتفاق می‌افتد، که گاهی قابل جبران نیستند.
بیشتر بخوانید: کاربرد عینک ایمنی کار چیست؟
نکات ایمنی کار با ابزارآلات را جدی بگیرید!
برای پیشگیری از صدمات احتمالی با توجه به خطرات کار با ابزارآلات باید از تجهیزات فردی و ایمنی در هنگام کار با آن‌ها استفاده کرد؛ این تجهیزات، ایمنی افراد را در هنگام استفاده از ابزارآلات افزایش داده و خطرات ناشی از کار با آن‌ها را کاهش می‌دهد.
- به طور مثال لباس کار، عینک ایمنی، انواع دستکش‌های ایمنی، کلاه لبه‌دار، گوش‌گیر، زانوبند، کفش ایمنی، نقاب‌های مخصوص ایمنی، ماسک، کلاه ایمنی و … را می‌توان از مهم‌ترین و همچنین رایج‌ترین تجهیزات ایمنی در کار با ابزارآلات و محیط‌های کاری نام برد.
- هر یک از تجهیزات ایمنی با توجه به موقعیت و شغل افراد، جنس متفاوت و کارایی خاص خود را دارند؛ برای مثال انواع دستکش کار که از دست افراد در مقابل خطراتی مانند بیماری‌ها و حساسیت‌های پوستی ناشی از تماس با مواد شیمیایی، بریدگی و سوختگی محافظت می‌کنند هر کدام از جنسی متفاوت و متناسب با استاندارد‌های موجود برای حفظ سلامتی افراد در قبال کارهای متفاوت طراحی شده‌اند، مثلا دستکش جوشکاری با دستکشی که در رنگ کاری مورد استفاده قرار می‌گیرد متفاوت است و کارایی متفاوتی دارد.
- یکی از مهم‌ترین تجهیزات ایمنی در کار با ابزارآلات، عینک‌های ایمنی هستند که برای محافظت چشم افراد که از آسیب‌پذیرترین بخش‌های بدن انسان است مورد استفاده قرار می‌گیرند، چشم‌ها علاوه بر اینکه یکی از آسیب‌پذیرترین نقاط بدن هستند، بهبود و ترمیم آن‌ها در برخی از حوادث غیر ممکن است و گاهی فرد آسیب‌دیده تا پایان عمر بینایی خود را به دست نمی‌آورد.
- در کارهای برقی که خطر مرگ به دلیل برق گرفتگی بیشتر از سایر مشاغل است، کفش‌های ایمنی از مهم‌ترین وسایل و تجهیزات ایمنی به شمار می‌رود که گاهی عدم استفاده از آن‌ها به قیمت جان افراد تمام می‌شود. لزوم استفاده از کفش‌های ایمنی در سایر مشاغل مانند نجاری و امثال آن که امکان فرو رفتن میخ و برخی اجسام بُرنده و یا پیچ خوردن پا وجود دارد مهم است.
بیشتر بخوانید: آشنایی با انواع تجهیزات ایمنی فردی و کارگاهی
نکات ایمنی کار با ابزارآلات دستی
شاید در نگاه اول کار با ابزار دستی به حدی آسان و بی‌خطر به نظر برسد که رعایت اصول و نکات ایمنی و همچنین استفاده از ابزار ایمنی موضوع مهمی به نظر نیاید، اما بر خلاف باور عموم حتی کار با ابزار دستی که به نظر بی‌خطر می‌آیند، نیازمند رعایت نکات ایمنی و استفاده از وسایل و تجهیزات ایمنی است، هرچند صدمات ابزار ماشینی و برقی چندین برابر ابزار دستی است اما این موضوع بیانگر امن و بی‌خطر بودن ابزار دستی نیست.
- برای مثال استفاده کردن از ابزار دستی مانند چاقو، تیشه، تبر و ابزاری امثال این‌ها هیچ وقت به دور از خطر و امن نیست، بنابراین استفاده از تجهیزات ایمنی حتی در هنگام کار با ابزار دستی بسیار مهم و با اهمیت است.
- جدا از استفاده از تجهیزات ایمنی مانند کفش، عینک ایمنی، دستکش کار، کلاه لبه‌دار و سایر تجهیزات، استفاده اصولی و درست از ابزار دستی از مهم‌ترین نکاتی است که باید به آن توجه کرد.
- برای مثال از پیچ‌گوشتی نباید برای سوراخ کردن اجسام و یا اهرم فشار استفاده کرد، زیرا برای این کار ساخته نشده و خطر آسیب رساندن به فرد در این حالت بسیار بالا است.
نکات ایمنی کار با ابزارآلات ماشینی
تحول صنعتی و پیشرفت فناوری علاوه بر پیشرفته‌تر کردن ماشین‌ها و ابزار برقی با افزایش نیرو و سرعت این وسایل در قیاس با ورژن‌های قبلی و ابزار دستی همراه بوده است. در صورت عدم رعایت نکات ایمنی در هنگام کار با ابزار ماشینی و استفاده نکردن از تجهیزات ایمنی صدمات ناشی از آن‌ها مانند قطع شدن انگشتان دست و … جبران‌ناپذیر است و در نتیجه استفاده از تجهیزات ایمنی و رعایت اصول ایمنی در کار با ابزارآلات برقی و ماشینی بسیار مهم‌تر از ابزار دستی است؛ زیرا آسیب ناشی از کار با آن‌ها در صورت عدم رعایت اصول ایمنی و استفاده از تجهیزات ایمنی حتی اگر قابل جبران باشند چندین برابر ابزار آلات دستی است.
این نکته حائز اهمیت است که در کار با ابزار ماشینی مطالعه دفترچه راهنما به اندازه رعایت نکات ایمنی هنگام کار با آن‌ها و استفاده از لباس و تجهیزات ایمنی مهم است.
در بلاگ طراحان دوخت بیشتر بخوانید: کلاه ایمنی صنعتی چه انواعی دارد؟
نتیجه‌گیری
حفظ سلامت نیروی کار مهم‌ترین رکن در هر شغل و سازمانی است به همین دلیل رعایت نکات ایمنی کار با ابزارآلات بسیار مهم بوده و لازم است در بدو ورود نیرو به سازمان نکات ایمنی مرتبط با شغل به طور کامل برای وی شرح داده شود. در این مقاله از طراحان دوخت به بررسی خطرات کار با هر یک از انواع ابزارآلات دستی و ماشینی و نکات مهم در کاهش خطرات پرداختیم. اگر مورد دیگری برای حقظ سلامت کارکنان در کار با ابزارآلات میشناسید لطفا آن را با ما به اشتراکبگذارید.
