همواره رعایت اصول ایمنی خصوصاً در محیط‌های کاری یکی از مهم‌ترین اولویت‌هاست. این در حالی است که وجود برخی عوامل و زمینه‌ها، اهمیت رعایت این اصول را دوچندان می‌کند. وجود مواد شیمیایی همچون اسیدها از جمله عواملی است که لزوم انتخاب دستکش مناسب کار با مواد شیمیایی را حساس‌تر از همیشه می‌کند.
بدون شک مواد شیمیایی بسته به ماهیت خود می‌توانند سبب بروز آلرژی، بیماری‌های پوستی، سوختگی ناشی از اسید و حتی مرگ شوند؛ لذا علاوه بر رعایت نکات ایمنی حین کار با این مواد، بهتر است از تجهیزات ایمنی کار مناسب با محیط نیز استفاده کرد. بدون تردید انتخاب دستکش مناسب مواد شیمیایی و انتخاب دستکش ضد اسید به‌عنوان آخرین سد دفاعی در برابر خطرات ناشی از این مواد انتخابی هوشمندانه خواهد بود!
اهمیت استفاده از دستکش مناسب کار با مواد شیمیایی
استفاده از دستکش کار خصوصا در مصاغل صنعتی که تماس دست با انواع دستگاه‌ها و یا مواد شیمیایی زیاد است یکی از ارکان اصلی حفظ سلامت کارکنان است. بدون شک همه ما از خطرات مواد شیمیایی کم‌وبیش آگاه هستیم. اما یادآوری این نکته خالی از لطف نیست که این مواد همچون اسیدها قابلیت اثرگذاری سریع و حتی آنی دارند. در نتیجه هرگونه غفلت و بی‌توجهی می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد.
این در حالی است که حتی اگر نکات ایمنی حین کار با دقت و حساسیت فراوان نیز رعایت شود، باز هم این احتمال وجود دارد که مواد شیمیایی خطرآفرین شوند. چراکه وجود خطای انسانی و همچنین قابلیت انتشار بالای این مواد، می‌تواند هر لحظه امکان بروز آسیب و خطر را پدید آورد. در نتیجه لزوم استفاده و انتخاب دستکش مناسب کار با مواد شیمیایی در چنین محیط‌هایی، بیش از هر چیز لازم و ضروری است.
بنا بر آن‌چه بیان شد، به دلایل مختلفی، استفاده از دستکش مناسب کار با مواد شیمیایی خصوصاً در مکان‌هایی که با این مواد مواجه هستیم، بسیار اهمیت دارد؛ چراکه سرعت اثرگذاری مواد شیمیایی و اسیدها بالاست. ضمن آنکه شدت آسیب و بروز خطر این مواد بیش از سایر مواد است و به‌سرعت می‌تواند به بافت دست آسیب برساند. لذا آشنایی با انواع دستکش ضد اسید و مواد شیمیایی به‌منظور فراهم کردن شرایطی ایمن و مطمئن بسیار مهم بوده و نکته‌ای است که باید به آن توجه ویژه‌ای داشت.
در بلاگ طراحان دوخت بیشتر بخوانید: دستکش ضد برش چیست و چه کاربردی دارد؟
انواع دستکش مناسب کار با مواد شیمیایی
دستکش‌های مناسب کار با مواد شیمیایی، بسته به نوع مواد و همچنین نحوه کار و تماس با آن‌ها می‌تواند متفاوت باشد. جنس به کار رفته در ساخت دستکش و همچنین اندازه آن از جمله پارامترهایی است که این دستکش‌ها را از یکدیگر متمایز می‌کند. در نتیجه نباید انتظار داشت هرگونه دستکشی که انتخاب می‌کنیم برای ما مناسب باشد! بلکه باید خصوصیات و ویژگی‌های شغلی خود را به‌عنوان عاملی تعیین‌کننده در نظر بگیریم.
یکی از انواع دستکش‌های مناسب در برابر مواد شیمیایی، دستکش‌های ساخته‌شده با لاتکس هستند. لاتکس به دلیل کشش بالا و همچنین سبک وزن بودن قابلیت تطبیق زیادی با شرایط مختلف دارد. همچنین منعطف و نسبتاً نازک بوده و کار کردن با آن آسان و راحت است. دستکش لاتکس می‌تواند از دست در برابر مواد شیمیایی مختلفی مانند اسید سولفوریک، استون، متانول، فرمالدئید، هیدرولکریک و هیدروکسی سدیم و پتاسیم محافظت کند.
اگر به دنبال انتخاب دستکش مناسب مواد شیمیایی هستید، PVC یکی دیگر از انواع مناسب است. PVC یا پلی وینیل کلرید سبب می‌شود تا در برابر انواع اسیدها، چربی‌ها و همچنین سایر مواد شیمیایی عمومی از محافظت نسبی خوبی برخوردار شوید. صنایع مکانیکی، پتروشیمی‌ها، صنایع روغن و معدن از جمله موارد استفاده از دستکش‌های PVC مقاوم در برابر مواد شیمیایی است.
یکی دیگر از انواع دستکش مناسب در برابر مواد شیمیایی، دستکش ساخته شده با نیتریل است. خوش‌دست بودن و همچنین راحتی استفاده از آن از جمله ویژگی‌ها و مزایای دستکش نیتریلی محسوب می‌شود. همچنین این نوع دستکش مقاومت خوبی در برابر اسیدها و مواد حلال شیمیایی دارد. کار با آسفالت، روغن ترمز، مواد شوینده، بنزین، روغن و کود از جمله موارد عمومی و رایجی هستند که از این نوع دستکش می‌توان استفاده کرد. قابلیت مقاومت در برابر سوراخ‌شدگی نیز سبب استفاده بیشتر از این نوع دستکش شده است.
راهنمای خرید و انتخاب دستکش ضد اسید
انتخاب دستکش ضد اسید و یا اساساً انتخاب دستکش مناسب مواد شیمیایی همواره نیاز به دقت و رعایت نکات مهمی دارد. همان‌گونه که اشاره شد، صِرف اینکه یک دستکش ایمنی با اسم مقاوم در برابر مواد شیمیایی تهیه کنیم، کافی نیست! بلکه این دستکش باید برای محیطی که در آن مشغول به فعالیت هستیم، مناسب باشد. در نتیجه باید برخی نکات را به‌عنوان راهنمای خرید دستکش ضد اسید و مواد شیمیایی در نظر داشته باشیم.
- به جنس دستکش توجه کنید: اگر به دنبال انتخاب دستکش ضد اسید هستید، جنس دستکش از جمله مواردی است که بسیار اهمیت دارد. برخی از دستکش‌های ضد اسید توانایی محافظت در برابر برخی مواد را ندارند. در نتیجه بهتر است از بابت مناسب بودن آن در مقابله با مواد شیمیایی که با آن سروکار دارید، اطمینان حاصل کنید.
- تناسب نوع شغل و دستکش منتخب: نوع شغل نیز از دیگر پارامترهای مهم در انتخاب دستکش مناسب کار با مواد شیمیایی است. الزامات شغلی و همچنین میزان در تماس بودن با مواد شیمیایی از جمله موارد دیگری است که نباید به سادگی از آن عبور کرد. به یاد داشته باشید این موضوع، یعنی خطر تماس با مواد شیمیایی با سلامت شما ارتباط مستقیمی دارد؛ لذا هیچ‌گونه سهل‌انگاری جایز نبوده و باید بیشترین دقت و حساسیت را به خرج دهیم.
- میزان تماس با مواد شیمیایی: زمان و میزان استفاده از دستکش نیز اهمیت دارد. به عنوان مثال ممکن است شغل شما به‌گونه‌ای باشد که باید دست خود را درون مواد شیمیایی وارد کرده و در آن غوطه‌ور کنید! در حالی که در برخی موارد دیگر تنها با ظروف حاوی این مواد سروکار دارید. در هر یک از این شرایط مسلماً نیاز به نوع خاصی از دستکش ایمنی خواهد بود.
- توجه به ظرافت و راحتی دستکش: راحتی و ظرافت دستکش نیز عاملی مهم و تعیین‌کننده است. نازکی دستکش در جایی مانند آزمایشگاه که حساس بوده و نیازمند توان حرکتی بالا و انعطاف‌پذیری مناسب است، یک امتیاز مثبت به شمار می‌رود. حال آن که در جایی مثل معدن این نازکی نقطه ضعف محسوب خواهد شد.
- توجه به ضخامت دستکش: ضخامت دستکش از دیگر مواردی است که در انتخاب دستکش مناسب ضد اسید بسیار مؤثر است. خصوصاً در مشاغلی که ارتباط مستقیم با اسید و مواد شیمیایی دارند. توصیه می‌شود هنگام انتخاب دستکش مناسب مواد شیمیایی، توجه داشته باشید که دستکش حداقل از 14 میلی‌متر ضخامت برخوردار باشد.
- توجه به طول دستکش: در کنار ضخامت، طول دستکش نیز فوق‌العاده اهمیت دارد. برخی دستکش‌های ایمنی تا مچ دست را پوشش می‌دهند، در حالی که برخی از آن‌ها نیز تا ساعد دست را محافظت می‌کنند. معمولاً دستکش‌های با طول ۳۰ سانتی‌متر برای مواردی که محافظت تا مچ و آستین لباس نیاز است، مناسب هستند. در صورت نیاز به محافظت بیشتر، دستکش‌های ۴۵ سانتی‌متری برای انتخاب دستکش ضد اسید، توصیه می‌شوند.
در بلاگ طراحان دوخت بخوانید: اهمیت استفاده از دستکش ایمنی در مشاغل مختلف
روش صحیح نگهداری از دستکش مقاوم شیمیایی
علاوه بر دقت و حساسیت در انتخاب دستکش مناسب مواد شیمیایی، نگهداری و مراقبت از آن نیز اهمیت فراوانی دارد. ابتدا از یکبار مصرف بودن یا چند بار مصرف بودن دستکش‌ها مطمئن شوید. هیچ‌گاه دستکش‌های یکبار مصرف را برای چند مرتبه استفاده نکنید! به‌خاطر داشته باشید هدف از استفاده و انتخاب دستکش ضد اسید حفاظت از سلامت شماست. در نتیجه نسبت به رعایت نکات ایمنی و بهداشتی نیز توجه داشته باشید.
- پیش از استفاده از دستکش حتماً با دقت آن را از بابت وجود هرگونه درز و ترک یا احیاناً پارگی بررسی کنید. اسیدها و مواد شیمیایی به راحتی از روزنه‌های کوچک نفوذ کرده و سبب بروز آسیب به دست و اعضای بدن شما خواهند شد؛ لذا از هرگونه منفذ و یا جمع‌شدگی و تغییر رنگ دستکش به سادگی عبور نکنید. به خاطر داشته باشید، حتی بهترین و بادوام‌‌ترین دستکش‌ها نیز اگر دچار آسیب و پارگی باشند، دیگر قادر به حفاظت از شما نخواهند بود.
- سوراخ و خراش نیز شرایط نفوذ مواد را فراهم می‌کند. در واقع این نقاط به دلیل مقاومت کمتر، مستعد عبور و تأثیرگذاری مواد شیمیایی و اسیدها هستند. در نتیجه هنگام استفاده و یا انتخاب دستکش مناسب مواد شیمیایی به این نکته توجه کنید.
- بسیار از دستکش‌ها دارای زمان و تاریخ مصرف هستند؛ لذا پس از این مدت‌زمان، دستکش استحکام و کارایی خود را از دست خواهد داد. لذا با تصور آن که این مواد خوراکی نیستند و تاریخ مصرف اهمیت ندارد، به هیچ عنوان از آن‌ها استفاده نکنید. جنس به کار رفته در دستکش‌ها به‌گونه‌ای است که در طی زمان دچار فرسودگی شده و ممکن است خواص خود را از دست بدهند.
- در صورتی که دستکش ایمنی چند بار مصرف است، پس از استفاده آن را در محفظه‌ای مناسب قرار دهید. همچنین به منظور استفاده مجدد آن را از هرگونه آلودگی و مواد شیمیایی پاک کنید. تماس با مواد شیمیایی، در معرض قرارگیری خراش و ضربه می‌تواند به سرعت کارایی دستکش را از بین ببرد. لذا رعایت نکات لازم را جهت حفظ دستکش و افزایش طول عمر آن مد نظر قرار دهید.
در بلاگ طراحان دوخت بیشتر بخوانید: دستکش ایمنی چیست و چه انواعی دارد؟
جمع‌بندی
حتماً شما هم بارها و بارها شعار «اول ایمنی، بعد کار» را دیده و شنیده‌اید. توجه به ایمنی و سلامت به‌خصوص در حوزه‌های کاری که با مواد شیمیایی و سمی سروکار دارند، اهمیت دوچندانی خواهد داشت. در این محیط‌ها متأسفانه یک سهل‌انگاری کوچک می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری به دنبال داشته باشد که نه‌تنها ضرر و زیان مالی قابل‌توجهی را برعهده کارفرما می‌گذارد، بلکه آسیب‌های جانی، روحی و روانی آن نیز سنگین است.
انتخاب و استفاده از دستکش مناسب کار با مواد شیمیایی اولین قدم در رعایت ایمنی در محل‌هایی است که با مواد شیمیایی سروکار دارند. در خرید دستکش حتماً به نوع موادی که با آن سروکار دارید، ضخامت و طول مناسب دستکش دقت داشته باشید. قبل از هر بار استفاده، دستکش را از لحاظ وجود پارگی و … چک کنید. پس از استفاده دستکش خود را از مواد آلوده پاک کنید و آن را در محلی مناسب نگهداری کنید. اما فراموش نکنید با رعایت تمام نکات بالا نیز دستکش‌ها عمر مشخصی دارند و پس از یک مدت مشخص، باید تعویض شوند. امیدواریم با خواندن این مطلب و توجه به نکات گفته شده، به حفظ ایمنی و سلامت شما عزیزان کمک کرده باشیم.
