در اکثر حرفه‌ها و مشاغل، از قبیل مراکز تحقیقاتی، آزمایشگاهی، بیمارستان‌ها، کارگاه‌های صنعتی، آتش‌نشانی و… رعایت نکات ایمنی در محیط کار، جزو اصول اولیه محسوب میشود. به هخمین دلیل آَشنایی با نکات ایمنی و تهیه لوازم ایمنی مخصوص به هر حرفه برای حفظ سلامت بسیار مهم است. باتوجه به اینکه دست عضو پرکار در هر یک از مشاغل است خطر آسیب زیادی متوجه این عضو میشود، به همین دلیل در مشاغلی که امکان آسیب جدی برای دست وجود دارد استفاده از انواع دستکش ایمنی متناسب با شغل ضروری است. در این مقاله به بررسی جامع انواع دستکش ایمنی و کاربرد آن در مشاغل مختلف میپردازیم. برای آشنایی با این موارد با ما همراه باشید.
دستکش ایمنی چیست؟
دست‌ها به‌عنوان عضو مهم و حیاتی در اغلب حرفه‌ها محسوب می‌شوند. لذا حفاظت از دستان و مراقبت از آنها در محیط کار، موضوع مهمی است که باید مورد توجه کارفرمایان و کاربران باشد. انواع دستکش ایمنی در اندازه و جنس‌های متنوع و باکیفیت متفاوت در بازار موجود است. از مسائل مهم در انتخاب دستکش ایمن و مناسب، اندازه، راحتی و طراحی مناسب، تسلط و دقت انجام کار با آن است. معمولاً انواع دستکش ایمنی به صورت ساق کوتاه و ساق بلند متناسب با سایزبندی دستکش کار به بازار عرضه می‌شوند.
کاربرد دستکش ایمنی چیست؟
کاربرد انواع دستکش ایمنی، متنوع بوده و تنها مربوط به مشاغل خاصی نیست. از امور مربوط به منزل تا حرفه‌ها و مشاغل صنعتی مختلف، از مشاغل تجاری تا کادر بیمارستانی و آزمایشگاهی و… از دستکش ایمنی استفاده می‌کنند. اگر بر روی بسته‌بندی دستکش‌ها دقت کرده باشید، حتماً متوجه شده‌اید که معمولاً موارد استفاده، میزان مقاومت و استاندارد دستکش ایمنی بر روی بسته محصول درج شده است.
انواع دستکش ایمنی
بر اساس کاربرد و حیطه کاری، انواع دستکش ایمنی توسط شرکت‌های سازنده مختلف به بازار عرضه شده است. قابل ذکر است که هرکدام از دستکش‌ها تنها در حیطه خاص خود به کار می‌روند، بنابراین نباید جهت صرفه‌جویی در هزینه، از یک نوع دستکش جهت کاربری مختلف استفاده کرد. جهت حفظ سلامت و ایمنی در کار، باید با توجه به قابلیت کاربردی دستکش، آن را به دقت انتخاب کرد. به طور خلاصه انواع دستکش ایمنی شامل موارد زیر است:
- دستکش ایمنی آتش نشانی
- دستکش ایمنی در برابر الکتریسیته
- دستکش ایمنی در برابر مواد شیمیایی و عفونی
- دستکش ایمنی در برابر ارتعاش
- دستکش ایمنی در برابر پرتوهای رادیواکتیو
- دستکش ایمنی در برابر حرارت که شامل مقاوم در برابر گرما و مقاوم در برابر سرما میشود.
- دستکش نسوز
- دستکش ایمنی جوشکاری
- دستکش ایمنی ضد برش
- دستکش ایمنی همه‌کاره
- دستکش ایمنی در برابر ضربات مکانیکی
در بلاگ طراحان دوخت بیشتر بخوانید: دستکش ضد اسید
انواع دستکش ایمنی بر اساس نوع کاربرد
انواع دستکش ایمنی، بر اساس نوع کاربرد متفاوت است که در ادامه به طور خلاصه به کاربردهای آن پرداخته شده است:
- دستکش ایمنی آتش‌نشانی: مناسب آتش‌نشان‌ها و محیط‌های کاری با درجه حرارت بالا طراحی شده است.
- دستکش ایمنی در برابر الکتریسیته: مناسب متخصصان و اپراتورهای برق و الکترونیک و… است و مقاومت الکتریکی آنها رابطه‌ی مستقیم با ولتاژ دارد.
- دستکش ایمنی در برابر مواد شیمیایی و عفونی: مناسب متخصصان و کاربران آزمایشگاهی، پزشکان، پرستاران و… است. بسته به نوع مواد شیمیایی، کاربرد این دستکش‌ها متفاوت است. مثلاً در هنگام کار با اسید، بهترین نوع دستکش، لاتکس است.
- دستکش ایمنی در برابر ارتعاش: در صنعت ساختمان‌سازی و شهرسازی، جهت حذف و یا کاهش ارتعاش ناشی از ابزار و ماشین‌آلات استفاده میشود.
- دستکش ایمنی در برابر پرتوهای رادیواکتیو: این نوع دستکش‌ها مناسب افراد در نیروگاه‌های هسته‌ای، استخراج کانی‌های پرتوزا و افرادی که در محیط کار در معرض اشعه‌ی رادیواکتیو قرار دارند، است. این دستکش‌ها معمولاً به‌صورت ساق بلند در بازار موجود هستند.
- دستکش ایمنی در برابر حرارت: بسته به حیطه‌ی کاری از قبیل کار در معادن، آتش‌نشانی، نانوایی و… استفاده میشود.
- دستکش نسوز: در کارهای شیشه‌گری، ذوب فلزات و… کاربرد دارند.
- دستکش ایمنی جوشکاری: مخصوص جوشکاری با گاز آرگون است.
- دستکش ایمنی ضد برش: مناسب مشاغلی از قبیل قصابی است و یا در کشتارگاه‌ها که از چاقو و ابزار تیز استفاده می‌کنند. همچنین مناسب حمل اشیاء با سطوح صاف و لغزنده از قبیل شیشه است. دوام مکانیکی بالایی دارد و ضد سایش است.
- دستکش ایمنی همه کاره: در کارهای مربوط به جوشکاری، ساختمان‌سازی، لوله‌کشی، باغبانی و…به کار می‌رود و دارای طول عمر بیشتری است.
- دستکش ایمنی در برابر ضربات مکانیکی: مناسب کارهای ساختمانی، معادن و… است. جنس و قطر دستکش، به میزان تحرک و شدت صدمات وابسته است.
در بلاگ طراحان دوخت بیشتر بخوانید: لباس کار حراست و نگهبانی چه ویژگی باید داشته باشد؟
انواع دستکش ایمنی بر اساس جنس
هریک از انواع دستکش‌های ذکرشده در بالا، به لحاظ کاربردی از جنس‌های مختلف تشکیل شده و مواد به کار رفته در آنها، متناسب با نوع کارایی و نوع مصرف متفاوت است.
- دستکش ایمنی آتش‌نشانی: از الیاف نسوز تهیه شده و حالت مکانیکی مناسبی دارد.
- دستکش ایمنی در برابر الکتریسیته: از مواد پلیمری خاص و مقاوم در برابر الکتریسیته یا مواد لاستیکی تهیه شده است.
- دستکش ایمنی در برابر مواد شیمیایی و عفونی: معمولاً از ترکیبات پلیمری نظیر پلی وینیل کلراید، پلی وینیل الکل، نیتریل، نئوپرن و.. است.
- دستکش ایمنی در برابر ارتعاش: این نوع از دستکش‌ها، بسته به فرکانس ارتعاشی ابزار مربوطه، می‌توانند از جنس چرم ضخیم، لاستیک، پورون و سوربوتان انتخاب شوند.
- دستکش ایمنی در برابر پرتوهای رادیواکتیو: این نوع دستکش، از الیاف همراه با لایه سربی تهیه شده است. با توجه به چگالی بالای سرب، بهتر است جهت کاربری آسان، این محصول به‌صورت سبک و راحت به مصرف‌کننده ارائه شود.
- دستکش ایمنی در برابر حرارت: این نوع از دستکش‌ها به دو نوع تقسیم می‌شوند:
مقاوم در برابر گرما: از جنس چرم، الیاف پوششی با آلومینیوم، پشم شیشه و… تهیه شده است.
مقاوم در برابر سرما: معمولاً از شیشه و آرامید تهیه می‌شوند. - دستکش نسوز: معمولاً از چرم ضخیم تهیه می‌شوند. مقاومت حرارتی بالایی دارند و دیرسوز هستند.
- دستکش ایمنی جوشکاری: معمولاً از چرم فراوری شده تهیه میشود.
- دستکش ایمنی ضد برش: قسمت بیرونی این نوع دستکش‌ها از شبکه¬های زنجیری ریزی تشکیل شده است که مقاوم در برابر هرگونه برش است.
- دستکش ایمنی همه کاره: از جنس چرم و برزنت است و دارای طول عمر بیشتری است.
- دستکش ایمنی در برابر ضربات مکانیکی: این نوع دستکش‌ها معمولاً از چرم، لاستیک ضخیم، برزنت و… تهیه می‌شوند.
ویژگی‌های یک دستکش کار مناسب
برای انتخاب یک دستکش کار مناسب، ایمنی، مشخصات فنی و کیفی محصول ضروری است. از مهمترین ویژگی‌های یک دستکش کار مناسب، ایمنی، استاندارد و مطلوب بودن آن از لحاظ نوع کاربردی است. مثلاً در صورت استفاده در کارهای صنعتی و ساختمانی، دارای ویژگی‌های زیر باشد:
- مقاوم در برابر ضربات فیزیکی، مکانیکی و ارتعاشی
- ضد سایش و برش
- دارای ضخامت مناسب
- سبک، راحت و قابلیت ارتجاعی مناسب در حین کار
- مقاومت در برابر حرارت و جریان الکتریکی
- کیفیت و مقاومت مناسب
- مقاوم در برابر مواد شیمیایی و رادیواکتیو
- بدون حساسیت
- از الیاف مناسبی تهیه شده باشد که مانع از تعریق دست و بیماری‌های قارچی و حساسیت‌زا شود.
- به راحتی پوشیده شود و از دست جدا شود.
- قیمت آن مناسب باشد.
لازم به ذکر است که جهت استفاده طولانی مدت از دستکش ایمنی کار، بهتر است به نکاتی توجه شود:
- در صورت خیس شدن دستکش ایمنی از مواد ضد رطوبت استفاده شود.
- دور از تابش مستقیم خورشید قرار داده شود.
- بعد از پایان کار، تمیز شود و به صورت عمودی آویزان شود.
در بلاگ طراحان دوخت درباره دستکش ضد برش و ویژگی های آن بیشتر بخوانید.
نکات مهم هنگام خرید انواع دستکش ایمنی کار
ذکر نکات ضروری و مهم در مورد خرید انواع دستکش ایمنی کار که با سلامتی دستان و امنیت کاری شما در ارتباط است، لازم و ضروری است. شرکت‌ها و کارخانجات مختلفی در کشور وجود دارد که مطابق با استانداردهای جهانی، تنوعی از دستکش ایمنی کار را به بازار عرضه کرده و در اختیار مصرف‌کنندگان قرار می‌دهند. همچنین، انواعی از برندهای مختلف خارجی، برای کاربران مختلف در بازار موجود است. جهت انتخاب دستکش ایمنی کار مناسب و باکیفیت عالی، ذکر چند نکته در هنگام خرید به شما کمک خواهد کرد تا خریدی مناسب و ایده‌آل داشته باشید.
- ابتدا نوع کاربرد مصرفی دستکش را انتخاب کنید.
- هرگز نوع کاربری دستکش را تغییر ندهید. برای مثال حتماً برای برداشتن جسم داغ از دستکش مقاوم حرارتی استفاده کنید.
- سایزبندی دستکش کار مختلف است و معمولاً در سایزهای کوچک، متوسط، بزرگ و خیلی بزرگ به بازار عرضه میشود، لذا دستکش مناسب دستان خود را انتخاب کنید. کوچک یا بزرگ بودن دستکش، ممکن است از تسلط و دقت شما در انجام امور بکاهد.
- از سالم بودن آن مطمئن شوید و پس از مصرف آن را به صورت عمودی آویزان کنید.
- از اصطکاک مناسبی جهت نگهداری مناسب وسایل و ابزار برخوردار باشد.
- به مواد تشکیل‌دهنده در ساخت آن توجه کنید، چون ممکن است از مواد حساسیت‌زا تهیه شده باشد.
- به شرکت سازنده محصول توجه کنید.
- به استاندارد دستکش ایمنی و کیفیت محصول توجه فرمایید.
- بسته به کیفیت محصول، نوع کاربرد و مواد تشکیل‌دهنده آن، قیمت دستکش ایمنی متفاوت خواهد بود.
- فناوری بکار رفته در تهیه دستکش ایمنی جزو نکات مهمی است که بر قیمت محصول نیز تأثیرگذار است.
جمع‌بندی
با توجه به حیطه کاری، باید از انواع دستکش ایمنی متناسب با همان شغل استفاده شود. یادتان باشد، محفاظت از سلامتی هزینه محسوب نمی‌شود، بلکه سرمایه‌گذاری است. خوشبختانه انواع دستکش ایمنی نیز براساس نوع کاربرد و حیطه کاری موجود هستند و شما می‌توانید با توجه به شرایط خود نسبت به تهیه آن اقدام کنید.
