سر، از اعضای حیاتی بدن است که برخورد و ضربه به آن می‌تواند منجر به بروز آسیب‌های شدیدی در افراد شود. لذا محافظت درست و اصولی از آن، یکی از ضرورت‌های کار در مکان‌هایی است که با این خطرات سروکار دارند. کارگاه‌های ساختمانی، برق‌کاری و سایر امور فنی و مهندسی از جمله مکان‌هایی هستند که به علت سقوط اشیاء و برخورد با تجهیزات و لوازم گوناگون، باید در آن‌ها از کلاه ایمنی مناسب استفاده کرد. در ادامه با انواع کلاه ایمنی برای استفاده در مشاغل صنعتی و ویژگی‌های هر کدام آشنا می‌شوید. همچنین به شما خواهیم گفت هر رنگ کلاه ایمنی مخصوص کدام محیط کاری است. پس تا پایان مطلب همراه ما باشید.
کلاه ایمنی صنعتی چیست؟
انواع کلاه ایمنی صنعتی، ابزاری برای محافظت از سر محسوب می‌شوند و بسته به نوع شغل و محل فعالیت طیف گسترده‌ای دارند. سقوط اشیاء و لوازم و برخورد آن‌ها با سر و یا برخورد سر با اشیای ثابت همچون تیرک‌ها، لوله‌ها و تأسیسات ساختمانی از جمله خطراتی است که کلاه ایمنی از فرد در برابر آن‌ها محافظت می‌کند. همچنین حفظ سر در برابر ضربات تصادفی که ممکن است سبب ایجاد شوک شود یا موها که ممکن است در تجهیزات متحرک گیر کنند، از دیگر ویژگی‌های انواع کلاه ایمنی صنعتی است. ویژگی‌هایی که لزوم استفاده هرچه بیشتر از این وسیله و ابزار حفاظتی را روشن می‌کند.
در بلاگ طراحان دوخت بیشتر بخوانید: لباس کار حراست و نگهبانی چه ویژگی باید داشته باشد؟
انواع کلاه ایمنی صنعتی
همان‌گونه که بیان شد، کلاه ایمنی صنعتی بسته به نوع شغل و همچنین نوع خطراتی که در محیط کار وجود دارد، به انواع مختلفی تقسیم‌بندی می‌شود. کارگران و ناظران ساختمان، نجارها، جوشکاران، تکنسین‌ها، آتش‌نشانان و برق‌کاران از جمله مشاغلی هستند که لزوم استفاده از انواع کلاه ایمنی در آن‌ها بیش از سایر مشاغل است؛ چرا که امکان بروز آسیب همچون سقوط اشیاء و همچنین برخوردهای احتمالی با اجسام در حوزه کاری آن‌ها بسیار زیاد است.
این تنوع شغلی و محیطی سبب شده تا کلاه ایمنی صنعتی نیز در انواع مختلفی طراحی و تولید شود. به این نکته باید توجه داشت که به منظور استفاده هرچه بهتر و اصولی‌تر از کلاه ایمنی، باید آن را مطابق با زمینه شغلی انتخاب کرد. در ادامه به بررسی انواع کلاه ایمنی صنعتی بر اساس جنس و نوع شغل می‌پردازیم.
انواع کلاه ایمنی صنعتی بر اساس جنس
مطمئناً جنس و پوشش حفاظتی در برابر خطرات بیان شده، یکی از مهمترین پارامترها در عملکرد کلاه ایمنی است. جنس به کار رفته در کلاه ایمنی، به عنوان اصلی‌ترین عامل در فراهم کردن شرایط ایمن برای کار و حفظ سر در برابر خطرات احتمالی است. در همین راستا و با توجه به میزان آسیب‌هایی که در محیط کار وجود دارد از جنس‌های مختلفی در ساخت این کلاه‌ها استفاده می‌شود.
- فایبرگلاس یکی از جنس‌های رایج در ساخت و تولید انواع کلاه ایمنی صنعتی است. فایبرگلاس، به دلیل خاصیت ضد حرارتی، برای مشاغلی که با گرما و حرارت در ارتباط هستند بسیار مناسب خواهد بود. ضمن آنکه کلاه ایمنی از جنس فایبرگلاس از مقاومت بالایی برخوردار بوده و در برابر ضربه نیز می‌تواند از شما محافظت کند. شاید به عنوان تنها محدودیت برجسته این نوع از کلاههای ایمنی بتوان به عدم تهویه و گردش هوا در ناحیه سر اشاره کرد.
- کربن، یکی دیگر از اجناسی است که در تولید کلاه ایمنی صنعتی استفاده می‌شود. سبک بودن در کنار مقاومت فوق‌العاده مهمترین مشخصه این نوع از کلاههای ایمنی است. در واقع انواع کلاه ایمنی صنعتی از جنس کربن با استفاده از پلی‌کربنات به کار رفته در آن‌ها، سبب جذب انرژی وارده بر کلاه شده و از سر در برابر ضربه محافظت می‌کند.
- پلاستیک و نایلون از دیگر اجناسی است که به صورت گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد. قیمت مناسب و راحتی استفاده در کنار گردش هوای خوب از ویژگی‌هایی است که استفاده از کلاه ایمنی پلاستیکی را بسیار محبوب کرده است. اما باید توجه داشته باشید مقاومت این نوع کلاه‌ها به نسبت سایر اجناس بسیار کمتر است.
در بلاگ طراحان دوخت بیشتر بخوانید: آشنایی با انواع عینک ایمنی و کاربرد آن ها
انواع کلاه ایمنی صنعتی بر اساس نوع شغل
یکی دیگر از تقسیم‌بندی‌های کلاه ایمنی صنعتی، شغل یا همان حرفه کاری است. بر این اساس کلاه ایمنی به سه دسته اصلی تقسیم می‌شود.
- گروه اول که به آن‌ها کلاس A یا کلاس G نیز گفته می‌شود برای حفاظت از سر در برابر ضربه طراحی شده‌اند. در واقع مشاغلی که در آن‌ها سقوط اشیا و ضربات وارده بر سر، خطرات جدی و بیشتری به دنبال دارد باید از این نوع کلاه ایمنی استفاده کنند. معادن و کارگاه‌های ساختمانی و حتی برخی کارخانه‌ها از جمله این مشاغل محسوب می‌شوند.
- دسته دوم، گروه B یا کلاس E هستند. این نوع از انواع کلاههای ایمنی صنعتی علاوه بر آن که محافظت خوبی در برابر ضربه دارد، در برابر جریان برق نیز از افراد محافظت می‌کند؛ لذا کارگران و تکنسین‌هایی که با برق در ارتباط هستند باید از این نوع کلاه ایمنی استفاده کنند.
- دسته سوم نیز به کلاس C شناخته می‌شود. تأثیر این نوع کلاه در برابر ضربه و یا جریان برق چندان زیاد نیست و به هیچ عنوان جایگزین دو کلاس قبلی نخواهد بود. اما این نوع کلاه‌ها برای استفاده‌های رایج و معمول که حد مطلوبی از حفاظت مدنظر باشد، گزینه خوبی هستند. کارگاه‌های شیمیایی و همچنین مراکزی مانند پالایشگاه‌ها از جمله مشاغلی هستند که می‌توانند از این نوع کلاه در محیط خود استفاده کنند.
جدای از این نوع دسته‌بندی‌ها، کلاه لبه‌دار نیز استفاده زیادی در مشاغل مختلف دارد. اما به خاطر داشته باشید این نوع کلاه‌ها در برابر ضربه یا سقوط اجسام و نظایر آن به‌هیچ‌وجه نمی‌توانند از شما محافظت کنند. بلکه کارایی آن‌ها در زمینه دیگری همچون حافظت در برابر خراشیدگی و یا نور مستقیم و آفتاب سوختگی است.
رنگ کلاه ایمنی صنعتی
انواع کلاه ایمنی بر اساس نوع رنگ نیز طبقه‌بندی می‌شوند. در واقع کلاههای ایمنی مشاغل مختلف دارای قابلیت‌های مشخصی هستند که با رنگ به خوبی قابل تفکیک خواهند بود. به عنوان مثال کلاه آتش‌نشانان با رنگ قرمز طراحی می‌شود یا رنگ آبی اغلب برای اپراتورهای فنی و تکنسین‌های برق استفاده می‌شود؛ رنگ سبز نیز برای مسئولین ایمنی و HSE؛ سفید برای مهندسین کارگاه و خاکستری نیز برای ناظرین و بازدیدکنندگان در نظر گرفته می‌شود. اما بدون شک رنگ زرد پرکاربردترین نوع رنگ در انواع کلاه ایمنی صنعتی است؛ به احتمال زیاد این رنگ از کلاه را در مکان‌های مختلف و حتی در ساخت و سازهای وسط شهر نیز دیده‌اید. کارگاه‌های ساختمانی و صنعتی از جمله مکان‌هایی هستند که از این نوع کلاه ایمنی استفاده می‌کنند.
کاربردهای کلاه ایمنی صنعتی
انواع کلاه ایمنی صنعتی همچون سایر لوازم ایمنی یکی از وسایل و ابزارهای ضروری در حوزه کار در امور فنی و میدانی است. وظیفه و کاربرد اصلی کلاه ایمنی، حفاظت از سر در برابر خطرات و آسیب‌های احتمالی است. بدون شک، در کارگاه‌ها و محیط‌هایی که به ساخت و ساز و جابه‌جایی اجسام و وسایل می‌پردازند، خطر جزئی از کار محسوب می‌شود؛ اما وسایل و ابزار ایمنی وظیفه پیشگیری از این خطرات و کاهش آسیب‌ها را بر عهده دارند. سر نیز از جمله اعضای بدن انسان است که بسیار حساس بوده و سقوط و برخورد اشیا با سر و یا ضربه ناگهانی سر با سایر اجسام نظیر لوله‌ها و تجهیزات آسیب‌های جدی به دنبال خواهد داشت. در محیط‌های صنعتی این خطرات جدی‌تر و با شدت بیشتری همراه است؛
- لذا انواع کلاه ایمنی صنعتی به منظور حفاظت از سر و همچنین کاهش این خطرات طراحی شده است. حفظ ایمنی و سلامت فرد در برابر سقوط اشیا، پرتاب اجسام و برخوردهای احتمالی با تجهیزات، نخستین و مهمترین کاربرد کلاه ایمنی صنعتی است.
- علاوه بر برخورد اجسام، وجود جریان برق نیز از دیگر خطراتی است که در مشاغل صنعتی وجود دارد؛ البته بسته به نوع شغل وجود این عامل کم‌رنگ یا پررنگ‌تر خواهد بود. اما یکی دیگر از کاربردهای انواع کلاه ایمنی صنعتی، حفاظت در برابر جریان برق است. به منظور ایمنی در برابر برق باید حتماً از کلاه ایمنی مخصوص به آن استفاده کرد که با این قابلیت ساخته شده است.
- علاوه بر موارد ذکر شده، محیط‌های صنعتی دارای دستگاه‌ها و تجهیزات مختلفی است که در اثر تردد و عبور و مرور در این محل‌ها ممکن است به صورت ناخواسته و غیرارادی برخوردی با این اشیاء صورت گیرد. در نتیجه کلاه ایمنی می‌تواند از خطرات پیش‌بینی نشده نیز تا حدی پیشگیری کند.
- یکی دیگر از آسیب‌های احتمالی موی سر است که ممکن است در دستگاه‌ها و حتی ابزارهای متحرک گیرکرده و کشیدگی به وجود آورد. به صورت کلی، وجود کلاه ایمنی بروز هرگونه آسیب از ناحیه موی سر را نیز به حداقل می‌رساند. در نتیجه می‌تواند پوشش حفاظتی خوبی از این لحاظ نیز محسوب شود.
در بلاگ طراحان دوخت درباره انتخاب کفش ایمنی استاندارد بیشتر بخوانید
جمع‌بندی
امروزه مبحث ایمنی و رعایت نکات مربوط به آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ چرا که خطرات احتمالی در کارگاه‌های مختلف می‌تواند سبب بروز آسیب‌های گوناگون به اعضای حساس بدن همچون، سر شود. در نتیجه ممکن است خسارت‌ها و عواقب جبران‌ناپذیری را به دنبال داشته باشد. در همین راستا، استفاده از انواع کلاه ایمنی متناسب با هر ضغل یا صنعت واجب و ضروری است. اما دقت کنید که کلاه ایمنی، وابسته به نوع شغل دارای انواع مختلفی هستند که دارای جنس و رنگ متفاوتی هستند. درنتیجه قبل از اقدام به خرید، انواع آن را بررسی کنید تا بر اساس نوع محیط کار و شغلتان، مدل مناسب را انتخاب کنید.
